ย้อนกลับไปก่อนปีพ.ศ. ๒๕๔๓ พื้นที่บริเวณหนองอึ่งครอบคลุม ๗ หมู่บ้านของ ตำบล ค้อเหนือ อำเภอ เมือง จังหวัด ยโสธร มีสภาพเป็นพื้นที่ลุ่มต่ำ ประสบปัญหาน้ำท่วมซ้ำซากทุกปีในช่วงหน้าฝน สร้างความเสียหายทั้งไร่นา ถนนหนทาง ขณะที่หน้าแล้ง น้ำกลับไม่เพียงพอต่อการอุปโภคบริโภค เป็นเหตุให้ชาวบ้านต้องบุกรุกป่าหาที่ทำกินใหม่ สภาพป่าจึงเริ่มเสื่อมโทรมส่งผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่จนต้องอพยพเข้าเมืองใหญ่หวังยกระดับความเป็นอยู่
เมื่อครั้งที่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร พระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เพื่อทรงเยี่ยมพสกนิกรผู้ประสบอุทกภัยซ้ำซาก ณ โรงเรียนบ้านคำน้ำสร้าง ต.ค้อเหนือ อ.เมืองยโสธร จ.ยโสธร เมื่อวันที่ ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๔๓ จากปัญหาที่ทรงพบเห็น ทรงมีพระราชดำริให้มีการพัฒนาและปรับปรุงพื้นที่โดยรวม ได้แก่ การขุดลอกหนองอึ่งเพื่อเป็นแหล่งน้ำทำการเกษตรและขยายพันธุ์ปลา, การปรับปรุงสภาพดินโดยรอบหนองอึ่ง โดยปลูกต้นไม้และหญ้าแฝก เพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน และฟื้นฟูสภาพป่าโดยรอบหนองอึ่ง เพื่อให้คนอยู่กับป่าได้อย่างเกื้อกูลกัน และเพื่อเป็นการเผยแพร่ความสำเร็จของโครงการพระราชดำริ
โครงการพัฒนาพื้นที่บริเวณหนองอึ่ง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดยโสธร เริ่มดำเนินงานในปี พ.ศ. ๒๕๔๔ ซึ่งมี ป่าชุมชนดงมัน ๓,๐๐๖ ไร่ เป็นพื้นที่ส่วนสำคัญในพื้นที่โครงการ เพื่อสนองพระราชดำริ ฟื้นฟูสภาพป่าเพื่อให้คนอยู่กับป่าได้อย่างเกื้อกูล จึงได้จัดพื้นที่สาธารณประโยชน์ จำนวน ๓,๐๐๖ ไร่ โดยเรียกขานกันตามท้องถิ่นว่า หนองอึ่ง แหล่งพึ่งพิงปัจจัยด้านอาหารของ ๗ หมู่บ้าน ในตำบลค้อเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดยโสธร เมื่อฟื้นฟูสภาพป่าดงมันกลับมา ป่าก็มีความอุดมสมบูรณ์ ส่งผลให้ชาวบ้านสามารถพึ่งพาอาศัยป่าและได้ผลประโยชน์จากป่า ในการเก็บหาของป่ามาเพื่อบริโภค ไม้ใช้สอย ไม้ฟืน รวมถึงการปลูกพืชไร่ และเลี้ยง จึงเป็นธนาคารอาหารของชาวบ้าน ๑๕ หมู่บ้าน ๒,๐๐๐ กว่าครัวเรือน โดยทุกคนสามารถเข้าไปหาของป่าภายใต้การดูแลของส่วนการบริหารงานที่เป็นกรรมการจากแต่ละหมู่บ้านที่บริหารจัดการร่วมกัน
จากการจัดตั้งโครงการป่าชุมชนดงมัน ทำให้มีการพัฒนาปรับปรุงพื้นที่และฟื้นฟูป่าแล้ว ในพื้นที่มีผลผลิตการเกษตรและมีของป่าจำนวนมาก เช่น เห็ดโคนในน้ำเกลือ เห็ดเผาะในน้ำเกลือ ไข่มดแดงในน้ำเกลือ น้ำพริกเห็ดระโงก จึงมีการพัฒนาต่อยอดแปรรูปอาหารและผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เพื่อให้เก็บได้นานและเป็นการเพิ่มมูลค่า ต่อยอดเป็นกิจการด้านการแปรรูปอาหารจากป่าชุมชน ภายใต้เครื่องหมายการค้า "วนาทิพย์" ผลิตภัณฑ์จากโครงการพัฒนาพื้นที่บริเวณหนองอึ่ง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ มีการรวมกลุ่มสมาชิกองค์กรป่าชุมชนดงมัน เพื่อสร้างงานและรายได้ให้แก่สมาชิกองค์กรป่าชุมชน รวมถึงคืนกำไรเพื่อการคุ้มครองดูแลรักษาป่าโดยองค์กรชุมชนอย่างยั่งยืน
#สืบสานรักษาต่อยอด
#โครงการพัฒนาพื้นที่หนองอึ่ง
#พัฒนาชีวิตชาวค้อเหนือ |
